Lang weekend Krakau

Krakau in een paar weetjes: na Warschau is het de grootste stad van Polen, zelfs de voormalige hoofdstad. De bijnaam luidt: Florence van Polen.  Krakau staat op de Werelderfgoedlijst van UNESCO. Het is de Culinaire Hoofdstad van Europa voor 2019. En het is de perfecte uitvalsbasis voor een indrukwekkende excursie naar Auschwitz-Birkenau. Kortom: tijd voor een lang weekend Krakau!

Te voet

Krakau heeft de Tweede Wereldoorlog zonder al te veel schade doorstaan. De binnenstad is prachtig. Vele oude, statige gebouwen op loopafstand van elkaar. Ideaal. Wij hadden het ‘Time tot Momo Krakau’ boekje bij ons, met daarin drie wandelingen. De eerste gaat door de oude stad, met de tweede loop je door de joodse wijk Kazimierz en nummer drie brengt je naar Podgórze.
Wij hadden begin februari prachtig weer. Zonnig, droog en zo’n 8-14 graden.

Oude stad

De wandeling door de oude stad is natuurlijk de meest populaire. Maar je komt ook op rustigere plekjes. Je begint bij kasteel Wawel. Waar ik niet heel erg van onder de indruk was, maar anderen duidelijk wel. De route brengt je langs vele oude en markante plekken, hippe winkeltjes, mooie pleinen, kerken en fraaie plekjes om even uit te rusten. Behalve het Wawelkasteel zie je dus ook de Wawelkathedraal, de Sint-Petrus-en-Paulusbasiliek, de Lakenhal, de Raadhuistoren, het Rynek Glówny plein (het grootste middeleeuwse plein van Europa), de Mariabasiliek, het Slowacki Teatru en de Barbakan. Allemaal zeker een bezoekje waard.

De joodse wijk Kazimierz

Er zijn vele wandelingen door de joodse wijk. Het is een afwisseling van oude synagoges en hippe eettentjes, vervallen gebouwen en verrassende winkels. Het geeft een bijzondere sfeer. Een wijk die steeds populairder wordt, dat merk je aan alles. Jarenlang woonden hier vooral joden. In de oorlog werd daar een einde aan gemaakt. En nadat de film Schindler’s List hier werd opgenomen kwam de wijk letterlijk weer in beeld en trok het veel creatieve geesten. Toeristen kwamen kijken en dat gaf alles een boost.

Podgórze

Het verhaal van de oorlogsfilm Schindler’s List speelde zich af in deze wijk. De ommuurde getto (deels nog te zien) en concentratiekamp Plaszów waren hier. Net als de emaillefabriek van Oskar Schindler. Voor ons de reden om ook deze wijk te bezoeken. We kwamen in de middag aan bij de fabriek en eigenlijk mochten we niet meer binnen omdat alle tickets voor die dag uitverkocht waren.

We vroegen of we tickets konden reserveren voor een andere dag, maar dat ging niet. Of we even wilden wachten. En vijf minuten later mochten we toch naar binnen. Bijzonder. Maar we waren er natuurlijk heel blij mee. Met een film en overzichtstentoonstelling word je meegenomen naar die gruwelijke periode en de heldendaad van Oskar Schindler die zoveel mensen gered heeft. De wijk zelf is enorm in opkomst en iedere week zie je er vast weer nieuwe zaakjes die geopend worden.

Wieliczka-zoutmijn

Op een half uur rijden onder Krakau ligt het dorp Wieliczka. De weg ernaartoe geeft je een beetje een beeld van het Poolse leven buiten de grote stad. De trekpleister van Wieliczka is de zoutmijn. Tot 1992 werd hier zout gewonnen in het 300 km (!!) lange gangenstelsel. Een deel daarvan is toegankelijk voor groepen. Je gaat te voet de mijn in via degelijke trappen (tot uiteindelijk 135 meter).

Je leert hoe de mijnwerkers werkten. Je komt in mooie grotten, ziet kleurige onderwatermeren en heel veel beelden. Gemaakt van zout natuurlijk. Een van de hoogtepunten is de enorme ondergrondse kathedraal. Prachtig! De gangen zijn groot en goed verlicht dus zelfs als je ietwat claustrofobisch bent, is dit niet echt heel heftig. De weg terug naar boven daarentegen…. Met een ouderwetse mijnlift waar je met vijf man in kunt maar met negen personen vervolgens ingeduwd wordt, ga je terug naar boven. Niet grappig, maar er is geen alternatief en gelukkig gaat het wel heel snel.

Zeker in het hoogseizoen is het erg druk. Koop vooraf kaartjes via een van de vele aanbieders in het centrum, online of via je hotel (daarvoor kozen wij, PLN 175, ongeveer €  42,00 inclusief vervoer). De 2,5 uur durende ‘classic’ route is echt prima. Je hebt ook nog andere routes, maar deze geeft een uitstekend beeld en vonden wij, ook in tijd, top. Je bent inclusief vervoer een dagdeel onderweg.

Auschwitz-Birkenau

Tja. Wat moet je hier nou over zeggen? Hier zijn amper woorden voor te vinden. Laat ik beginnen met dat als je in Krakau bent, je deze excursie niet mag overslaan. Het is een dagtrip, die je het beste aan het eind van je verblijf kunt plannen. Want het heeft impact op je gemoed. Tenminste bij mij en vele anderen werkt dat zo.
Het voormalige vernietigingskamp van de nazi’s ligt op zo’n anderhalf uur rijden buiten Krakau.

Tijdens de Tweede Wereldoorlog zijn hier meer dan een miljoen mensen vermoord. Voornamelijk joden. Tijdens onze reis naar Auschwitz kregen we een film te zien zodat je alvast wat achtergrondinformatie hebt. Dat hakte er al behoorlijk in. Bij Auschwitz aangekomen maakten we kennis met onze gids en startte de rondleiding bij de beroemde poort met daarboven ‘Arbeit macht frei’.

Wat je vervolgens ziet is met geen pen te beschrijven. Je kent de verhalen, de gids vertelt exact wat zich waar afspeelde, maar soms kon ik me er gewoon geen voorstelling van maken. Zelfs niet met de foto’s die er hingen. Zo gruwelijk. Zo wreed. Barakken waar meer dan 400 mensen opgestapeld verbleven. Het verhaal van het ‘eerst douchen, trek je kleren maar uit en nummer even je koffer zodat je die straks makkelijk terugvindt’ om vervolgens vergast te worden.

Al die meters lange gangen met vitrines vol koffers met die nummers, alle schoenen, alle protheses en stokken en vooral al het afgeknipte haar van de meisjes en vrouwen. Want daar werden ook jassen voor de officieren van gemaakt… Je mocht er trouwens geen foto’s van maken. Terecht. Ik krijg het er weer koud van…

Daarna werden we drie kilometer verder gebracht met ons busje naar Auschwitz II-Birkenau. Bekend van de spoorlijn en het entreegebouw. Wat een uitgestrektheid. Wat een aantallen. Wat een gruwelijkheden. Niet te geloven. Zelfs op en zonnige dag heb je het er koud. En toch moet je het zien. Omdat het onze geschiedenis is. Omdat je wilt dat dit nooit weer gebeurd…. Ondanks dat je weet dat het een naïeve gedachte is. Ook in 2019 komt genocide immers nog voor, wordt er nog haat gezaaid, en vinden we de ene mens beter dan de ander op basis van huidskleur of religie. Triest. Zeker als je daar staat besef je dat we nog steeds niet geleerd hebben van dit alles.

Ik verwachtte de hele dag met een betraand gezicht rond te lopen en ’s nachts er niet van te kunnen slapen. Dat gebeurde niet. Er zijn weinig persoonlijke verhalen tijdens de rondleiding en de aantallen en gruwelijkheden zijn zó niet te bevatten dat het daardoor minder binnen kwam dan ik vooraf gedacht had. Neemt niet weg dat je er op de terugweg echt nog wel een hele tijd stil van bent. En zodra je weer thuis bent, de foto’s weer ziet en je er anderen over vertelt, lijkt het pas te landen.

Ook voor een bezoek aan Auschwitz en Birkenau (bezoek ze echt allebei) kun je het beste vooraf kaartjes kopen. Entree is gratis, maar je betaalt voor vervoer en gids (wij betaalden PLN170, ongeveer € 41,00). Zeker doen. Zonder gids krijg je het echt minder goed mee. Het is niet iets waar je zelf even de bordjes leest en dan weer verder gaat naar de volgende kamer.

Eten en drinken

Krakau is de culinaire hoofdstad van Europa voor het jaar 2019. Ik wist dat niet voordat we gingen. Maar je kunt er inderdaad heerlijk eten tegen zeer vriendelijke prijzen, zeker als je het vergelijkt met wat we in Nederland gewend zijn. Wij namen het ervan en aten heerlijk bij ‘Bianc’ en bij ‘Leonardo’ waar vooral ook de wijn voortreffelijk was. Allebei gevonden via Tripadvisor en zeker niet de goedkoopste keuzes in Krakau, maar beiden hebben absoluut een prima prijs-kwaliteit verhouding. De derde avond aten we Mexicaans bij ‘Taco Mexicano’. Dat was wat massaler en zeker niet bijzonder maar ook daar een prima prijs voor hetgeen je kreeg.

Als je in de joodse wij Kazimierz bent, stop dan op het Plac Nowy bij het ronde gebouw Okraglak. Aan een van de raampjes ga je in de rij staan voor een echte Poolse snack: zapiekanka. Een half stokbrood met champignons, gesmolten kaas en aanvullende toppings die je zelf kunt kiezen. Het lijkt op een pizza. Heerlijk als lunch. Wel goed vullend. Wij deelden een Griekse variant met fetakaas, olijven en een soort knoflookdressing en dat was voor ons voldoende.

Verder koop je op straat overal pretzels, in Krakau noemen ze die obwarzanek. Lekker voor tussendoor en super goedkoop.

In Oost-Europa eet men ook graag pierogi, gevulde deeghapjes in vele varianten. De standaard variant noemen ze ruskie: gevuld met ui en kaas en aardappel. Er zijn ook zoete smaken verkrijgbaar.

Wodka en andere alcoholische versnaperingen zijn werkelijk overal te koop. En voor onze begrippen goedkoop. Geen wonder dat je veel vrijgezellengroepen ziet en hele groepen (Engelse) jongeren die echt niet meer weten in welk land ze zijn. De ziekenwagens rijden veelvuldig het centrum in. Ik denk dat ik wel weet waarvoor.

Bij Karmello moet je echt even naar binnen voor bijzondere chocoladebonbons die daar gemaakt worden. Met aparte smaken. Wat dacht je van een bonbon gevuld met chilipeper? Of Mojito? Je kunt bij Karmello tevens een lekkere kop koffie drinken achter de winkel.

Ook leuk is een bezoek aan Ciu Ciu, een hele smalle snoepwinkel. Helemaal achterin zie je elk uur hoe ze het snoep (zuurtjesachtig in vele smaken en met vele afbeeldingen) maken. Leuk om te zien, te proeven en om wat zakjes mee naar huis te nemen als souvenir.

Vervoer en verblijf

Wij vlogen met Eurowings in anderhalf uur van Düsseldorf naar Krakau en daar wachtte een taxi van het hotel ons op. KLM vliegt vanaf Amsterdam rechtstreeks en ook vanuit Eindhoven kun je met Ryanair en Transavia die kant op. Bussen rijden in 45 minuten voor € 0,95 van de luchthaven naar het centrum. De trein gaat sneller, die doet er zo’n 20 minuten over en daarvoor betaal je dan € 2,10.

Ons hotel: Hotel Polski Pod Bialym Orlem lag midden in de oude stad bij de Barbakan. Ideaal, vooral ’s avonds als we terug moesten lopen vanuit het restaurant. Twee dames alleen over straat, dat voelt niet overal in de wereld goed. Maar de winkels waren tot 22.00 uur open en ook daarna was er nog volop vertier op straat.

De kamer was enorm groot en schoon. Het ontbijtbuffet was voldoende gevarieerd en dus vonden we het een topplek om te verblijven. En het leuke is dat je in het laagseizoen echt stukken minder betaalt voor zo’n hotel op zo’n plek. De moeite waard om daar dus naar te kijken. Ik heb inmiddels hele goede ervaringen met die winterse stedentripjes. Denk bijvoorbeeld ook eens aan Dresden.

Warschau of Krakau

Een lang weekend Krakau of toch naar Warschau? Het wordt mij vaak gevraagd en ik heb geen idee. Ik ben niet in Warschau geweest. Maar wat ik wel weet is dat Krakau het echt waard is om er een lang weekend naartoe te gaan. Wij vlogen op donderdag rond het middaguur heen en zondagavond vroeg in de avond terug. Dan heb je echt ruim voldoende tijd om de hele stad goed te verkennen en beleven en de interessante en heftige excursies naar de zoutmijn en Auschwitz-Birkenau toe te voegen.

Iets voor jou zo’n Oost-Europese stad? En zo ja, welke staat bovenaan je lijstje? Of zou nog op mijn lijstje moeten komen?